در دنیای مدرن، با افزایش نگرانی‌ها درباره تغییرات اقلیمی و کمبود منابع طبیعی، نیاز به ساختمان‌هایی که با محیط زیست سازگار باشند بیش از همیشه احساس می‌شود. بسیاری از ساختمان‌های مدرن و برجسته جهان با سیستم‌های پیشرفته تاسیساتی، تهویه و مدیریت آب و انرژی طراحی شده‌اند که به کاهش مصرف منابع و بهینه‌سازی بهره‌وری کمک می‌کنند. این ساختمان‌ها نه‌تنها نماد معماری پایدار هستند، بلکه با استفاده از فناوری‌های نوین به‌عنوان الگوهایی برای آینده‌ای سبزتر شناخته می‌شوند.
در این گزارش همراه ما باشید تا بررسی کنیم استفاده از تاسیسات باکیفیت و طراحی صحیح ساختمان‌ها چگونه می‌تواند محیط زیست و زندگی بشر را از سراشیبی تخریب نجات دهد:
ساختمان اج، هلند
در قلب شهر آمستردام، ساختمان هوشمند اج (The Edge) با طراحی مدرن و نمای شیشه‌ای خود به یکی از سبزترین و پایدارترین ساختمان‌های جهان تبدیل شده است. این ساختمان از سیستم‌های پیشرفته مدیریت آب و انرژی بهره می‌برد که مصرف انرژی و آب را به حداقل می‌رسانند. همچنین سیستم‌های تهویه و گرمایش با حسگرهای هوشمند خودکار کنترل می‌شوند تا از مصرف بی‌مورد جلوگیری کنند.
برج بانک آمریکا، آمریکا
برج بانک آمریکا (Bank of America Tower) در نیویورک، نه تنها به نمادی از معماری مدرن تبدیل شده است، بلکه یکی از ساختمان‌های پیشگام در استفاده از سیستم‌های تاسیساتی نوآورانه و پایدار به شمار می‌رود. این ساختمان از آب باران برای سیستم‌های آبیاری استفاده کرده و آب مصرفی پس از تصفیه مجدد به چرخه باز می‌گردد. همچنین، سیستم تهویه مطبوع برج به گونه‌ای طراحی شده که کارایی انرژی را افزایش داده و آلاینده‌های هوا را کاهش می‌دهد.
برج هرون، انگلستان
برج هرون (Heron) در لندن با نمای شیشه‌ای و طراحی مدرن خود، نه تنها در چشم‌انداز شهری می‌درخشد، بلکه به عنوان نمونه‌ای از ساختمان‌های سبز شناخته می‌شود. این ساختمان با سیستم‌های پیشرفته تهویه و گرمایش، بهره‌وری انرژی بالایی را تضمین می‌کند. لوله‌کشی‌های کم‌مصرف و سیستم‌های هوشمند کنترل هوا و آب به گونه‌ای طراحی شده‌اند که مصرف انرژی و آب را بهینه کرده و برج هرون را به یکی از پیشگامان معماری پایدار تبدیل کرده‌اند.
ساختمان کریستال، انگلستان
ساختمان نمایشگاهی و اداری کریستال (The Crystal) در لندن یکی از ۱۰ ساختمان پایدار در سطح جهان است و به‌طور کامل از انرژی تجدیدپذیر استفاده می‌کند. تاسیسات کریستال هم مانند بسیاری از ساختمان‌های مدرن دوستدار محیط زیست، از سیستم هوشمند جمع‌آوری آب باران برای تأمین آب مورد نیاز خود بهره می‌برد و طراحی سیستم‌های تهویه مطبوع در این ساختمان به کاهش مصرف انرژی و حفظ تعادل دما کمک کرده و مانع از اتلاف منابع می‌شود. در روزگاری که شهرهای بزرگ جهان، با معضل آلودگی هوا درگیرند، ساختمان کریستال، نسبت به ساختمان‌های دیگر، حدود ۶۵ درصد کمتر آلودگی تولید می‌کند و ۹۵ درصد زباله‌های آن بازیافت می‌شوند.
موزه فردا، برزیل
این موزه که در سال ۲۰۱۵ در یکی از مناطق ناامن و پرجرم شهر ریودوژانیرو ساخته شد، با استقبال چشمگیری مواجه شد و جالب‌تر آنکه پس از مدتی توانست تأثیر قابل‌توجهی در بهبود اوضاع اجتماعی آن منطقه داشته باشد. موزه فردا (Museu do Amanha) نه تنها یک مکان فرهنگی است، بلکه بنایی پیشرو در زمینه محیط‌زیست به شمار می‌رود. این موزه با استفاده از انرژی خورشیدی فعالیت می‌کند و به سیستم‌های پیشرفته تأسیساتی مجهز است که مصرف آب و برق را به طور چشمگیری کاهش می‌دهند.
برج شانگهای، چین
این آسمان‌خراش با بیش از ۶۰۰ متر ارتفاع، دومین بلندترین ساختمان جهان و یکی از عجایب مدرن محسوب می‌شود. برج شانگهای (Shanghai Tower) به دلیل ارتفاع خیره‌کننده‌اش، به یکی از جاذبه‌های گردشگری شانگهای تبدیل شده است. طراحی دوپوسته‌ای این برج نقشی کلیدی در بهبود تهویه و کاهش مصرف انرژی دارد و سیستم‌های پیشرفته‌ای مانند انرژی زمین‌گرمایی و بازیافت آب در آن به کار گرفته شده‌اند.
برج تایپه ۱۰۱، تایوان
این برج مشهور در شهر تایپه با ارتفاع ۵۰۸ متر، یکی از برجسته‌ترین شاهکارهای مهندسی و معماری جهان و از نخستین آسمان‌خراش‌های دوستدار محیط‌زیست در آسیا به شمار می‌رود. تایپه ۱۰۱ (Taipei 101) با بهره‌گیری از سیستم‌های بهینه تهویه مطبوع و کاهش مصرف انرژی به نماد پایداری در تایوان تبدیل شده است.
ساختمان مکعب، آلمان
«ساختمانی که فکر می‌کند!» شاید عجیب به نظر برسد، اما این شعاری است که برای ساختمان مکعب برلین (Cube Berlin) انتخاب شده است. این ساختمان تجاری با معماری مدرن و نمای شیشه‌ای خیره‌کننده، به یکی از برجسته‌ترین نمادهای زیست‌محیطی این شهر تبدیل شده است. مکعب برلین با بهره‌گیری از سیستم‌های هوشمند تنظیم دما، تهویه، و استفاده از انرژی خورشیدی، توانسته مصرف انرژی را به شکل چشمگیری کاهش دهد.
بولیت سنتر، آمریکا
این ساختمان ۶ طبقه در سیاتل، که اغلب به‌عنوان سبزترین ساختمان تجاری جهان شناخته می‌شود، طوری ساخته شده که طول عمری ۲۵۰ ساله داشته باشد. بولیت سنتر (The Bullitt Center) یکی از پیشرفته‌ترین سیستم‌های تاسیسات و مدیریت منابع آبی را در جهان دارد و با جمع‌آوری آب باران و تصفیه آن، نیاز کل ساختمان به آب شرب و غیرشرب را تأمین می‌کند. همچنین سیستم‌های لوله‌کشی و تجهیزات ساختمان برای کاهش مصرف و جلوگیری از هدررفت طراحی شده‌اند.
ساختمان شرکت اپل، ایالات متحده
اپل پارک (Apple Park) در کالیفرنیا به‌طور کامل از انرژی خورشیدی استفاده می‌کند. ساختمان اصلی شرکت اپل یک مجموعه وسیع با فضاهای سبز و باز جهت تشویق کارکنان به انجام فعالیت‌های سالم است. دو نکته جالب درباره این ساختمان وجود دارد. اول اینکه این بنا، در محل سابق شرکت HP ساخته شده است. شاید این نکته هم برایتان جالب باشد که شرکت اپل، هنگام خرید اپل پارک، برای جلوگیری از افزایش قیمت‌ها و حفظ کنترل بر مذاکرات، هویت خود را مخفی کرده بود.
مجتمع صنعتی سوپرپایپ، ایران
در ایران نیز پروژه‌هایی وجود دارند که به اصول ساخت‌و‌ساز دوستدار محیط زیست اهمیت می‌دهند و مجتمع صنعتی سوپرپایپ یکی از پروژه‌هاست. این مجتمع به عنوان بزرگ‌ترین انبار مکانیزه صنعت تاسیسات ایران، با طراحی پایدار خود، نه تنها به بهره‌وری انرژی توجه دارد بلکه به حفظ منابع طبیعی نیز اهمیت ویژه‌ای می‌دهد. سوپرپایپ با استفاده از مصالح عایق و مقاوم، هدررفت انرژی را به حداقل می‌رساند و با بهره‌گیری از نور طبیعی، مصرف برق را کاهش می‌دهد. همچنین سیستم‌های جمع‌آوری آب باران و تصفیه فاضلاب در این مجتمع برای آبیاری فضای سبز و سیستم اطفا حریق به کار گرفته می‌شود که این اقدامات نشان‌دهنده تعهد این مجتمع به حفاظت از محیط زیست است.
بیشتر بخوانید: سفری به بزرگ‌ترین انبار مکانیزه صنعت تاسیسات
ساختمان‌های دوستدار محیط زیست، با تمرکز بر طراحی پایدار و استفاده از سیستم‌های تاسیساتی پیشرفته، نشان می‌دهند که می‌توان با بهره‌گیری از فناوری و نوآوری، نه‌تنها بر کیفیت زندگی تاثیر مثبت گذاشت، بلکه به حفاظت از زمین نیز کمک کرد. این معماری‌های سبز نمادی از آینده‌ای بهتر و پایدارتر هستند و الهام‌بخش معماران و طراحان برای ساخت فضاهایی که هم با طبیعت سازگار باشند و هم ارزش افزوده‌ای برای جوامع خود ایجاد کنند.
نشریه مجری
این مقاله در شماره ۵۷ نشریه مجری منتشر شده است. مجری تنها نشریه فارسی‌زبان ویژه مجریان تأسیسات و مهندسان ناظر است که از سال ۱۳۸۱ با هدف ارتقای دانش فنی منتشر می‌شود. این نشریه که به‌طور رایگان در اختیار متخصصان صنعت قرار می‌گیرد، بستری برای انتقال دانش به‌روز، معرفی راهکارهای نوین و تقویت ارتباط میان فعالان این حوزه است.
