در شماره ۵۷ نشریه مجری با مفهوم اولیه مدل‌سازی اطلاعات ساختمان (BIM) آشنا شدیم؛ از مرور تاریخچه تهیه نقشه‌های ساختمانی و تفاوت استفاده از ابزارهایی مثل اتوکد با روش‌های سنتی و دستی و کاغذی، تا رسیدن به امروز که در مرحله گذار از ابزارها و نرم افزارهای قدیمی‌تر به سوی دنیای نرم افزارهای هوشمند در صنعت ساختمان سازی هستیم.
گفتیم BIM یک مفهوم و رویکرد جامع است که با هدف ایجاد شفافیت و هماهنگی در تمام ابعاد پروژه به کار گرفته می‌شود اما آیا واقعاً ایجاد شفافیت به قدری اهمیت دارد که بخواهیم برای آن به یادگیری ابزارها، نرم‌افزارها و مفاهیم جدید روی بیاوریم؟ آیا نمی‌شود با همان روش‌هایی که بیشتر بلدیم و به آنها عادت داریم کارمان را پیش ببریم؟
در واقع جواب این سوال به خود شما و طرز فکرتان بستگی دارد! بدیهی است که می‌توانیم همچنان با روش‌های قدیمی کارمان را جلو ببریم اما قطعا با این کار باعث خواهیم شد که خودمان، کسب و کارمان، روابط و دنیای پیرامونمان به مرور در انزوا فرو برویم و روز به روز محدود و محدودتر شویم! شاید از شنیدن این حرف تعجب کنید اما دنیای امروز، دنیای سرعت، تکنولوژی و انفجار اطلاعات است؛ قطاری که منتظر هیچ‌کس نمی‌ماند و انسان‌ها هستند که باید خود را به این قطار برسانند.
با یک مثال اهمیت این موضوع را بهتر متوجه خواهید شد:
تصور کنید ساختمانی در حال ساخت است و شما به عنوان مسئول فنی پروژه، تازه در زمان اجرای لوله‌های فاضلاب متوجه می‌شوید که لوله‌ها از وسط یک ستون رد شده‌اند. فرض کنید از قرارداد اجرا هم عقب هستید؛ چون در حین اجرای سایر طبقات چندباری جنس کم و زیاد آمده بوده و هردفعه چند روز هم منتظر تامین اقلام موردنیاز مانده بودید و کارفرما الان حسابی شاکی است. اگر در این پروژه شما از رویکرد BIM استفاده کرده بودید احتمالا با هیچ‌کدام از این مشکلات مواجه نمی‌شدید. می‌پرسید چطور؟
بیشتر بخوانید: BIM چیست و چرا آینده صنعت ساختمان به آن وابسته است؟
قبل از بروز فاجعه، بمب را شناسایی و خنثی کنید!
در نرم‌افزارهای BIM این امکان وجود دارد که بتوانید تمام جنبه‌های طراحی را قبل از اجرا پیش‌بینی کنید، جزئیات اجرایی را هماهنگ کنید و تداخل‌ها را ردیابی کنید. اطمینان داشته باشید که همه برخوردها قبل از ساخت در مدل سه بعدی شناسایی می‌شوند.
اینکه یک مدل ساخته شده دیجیتالی واقعی از پروژه دارید که می‌توانید در آن قدم بزنید و همه چیز را قبل از اینکه در واقعیت اجرا بشود بررسی کنید و همچنین بتوانید تغییرات را به سادگی و سرعت در طرح اعمال کنید؛ فوق العاده نیست؟ تغییراتی که احتمالا همیشه موجب دردسرند و در زمان اجرا وقت و هزینه زیادی از شما می‌گیرند.
ابزارهای BIM اطلاعات پروژه را به شکل شفاف، دقیق و یکپارچه در اختیار ما قرار می‌دهند و از دوباره‌کاری و مواجه شدن با اشکالات عجیب و غریب در زمان اجرای پروژه جلوگیری می‌کنند.
زمان در مشت شماست!
هر تغییری که در مرحله اجرا رخ دهد زمان و هزینه زیادی می‌برد. اگر نمودار زیر را ببینید متوجه می‌شوید که هزینه تغییرات در پروژه‌های سنتی نسبت به پروژه‌های مبتنی بر BIM چه تفاوتی با هم دارند.
همانطور که مشاهده می‌کنید در روش سنتی بیشترین تاثیرگذاری و تلاش در فاز ساخت پروژه اتفاق می‌افتد که این موضوع اصلا مطلوب نیست؛ چون هزینه‌های تغییرات در زمان اجرا حتما بیشتر از تغییرات در زمان طراحی خواهد بود و عملا توانایی کنترل هزینه تغییرات در زمان اجرا بسیار محدودتر است. دیگر کار از کار گذشته و لوله از وسط ستون رد شده و ناچارید با صرف هر هزینه‌ای آن را اصلاح کنید!
بهتر است سوار ماشین زمان BIM بشوید؛ به عقب برگردید و به سادگی مشکلات طرح را برطرف کنید، همزمان تاثیرش را در آینده ببینید و از زمان حال لذت ببرید.
دورریز و پرت ممنوع!
یکی از ویژگی‌های مهم استفاده از ابزارهای BIM دریافت متره دقیق و سریع از پروژه است. هرچه شفافیت در پروژه بیشتر باشد متره و برآورد دقیق‌تری نصیبمان می‌شود. به پاراگراف ابتدای متن برگردید؛ مگر کار BIM همین نبود؟! ایجاد شفافیت.
به همین علت است که متره و برآوردی که از نرم افزارهای BIM می‌گیریم دقیق‌تر هستند و با کمتر شدن پرت و دورریز مصالح، در نهایت در کاهش هزینه‌های ساخت موثر هستند.
این یعنی کنترل بیشتر، هزینه و زمان کمتر و نتایج بهتر.
نشریه مجری
این مقاله در شماره ۵۸ نشریه مجری منتشر شده است. مجری تنها نشریه فارسی‌زبان ویژه مجریان تأسیسات و مهندسان ناظر است که از سال ۱۳۸۱ با هدف ارتقای دانش فنی منتشر می‌شود. این نشریه که به‌طور رایگان در اختیار متخصصان صنعت قرار می‌گیرد، بستری برای انتقال دانش به‌روز، معرفی راهکارهای نوین و تقویت ارتباط میان فعالان این حوزه است.